خدا برای گرداندن امور دنیا نیاز به کمک کسی ندارد، و خلقت ملائکه فقط از جهت فضل خداوند است. فرشتـهگان تعدادی از مخلوقات هستند که برای چرخاندن کارها آفریده شدهاند و این به خاطر فضل خداست نه به این دلیل که سر خدا شلوغ است و به کارها نمـىرسد.
قسمت اول
اَللَّهُمَّ وَ حَمَلَةُ عَرْشِکَ الَّذِینَ لاَ یَفْتُرُونَ مِنْ تَسْبِیحِکَ وَ لاَ یَسْأَمُونَ مِنْ تَقْدِیسِکَ وَ لاَ یَسْتَحْسِرُونَ مِنْ عِبَادَتِکَ وَ لاَ یُؤْثِرُونَ التَّقْصِیرَ عَلَى الْجِدِّ فِی أَمْرِکَ وَ لاَ یَغْفُلُونَ عَنِ الْوَلَهِ إِلَیْکَ
بار خدایا، درود بفرست بر حاملان عرش خود، فرشتگانى که در تسبیح تو سستى نپذیرند و از تقدیس تو ملال نگیرند و از پرستش تو در نمانند و فرمانبردارى تو را آن گونه به جد در ایستند که چشم بر هم زدنى کوتاهى نورزند و از عشق و شیفتگى تو ذرهاى غفلت نکنند.
امام سجاد - علیه السلام - ابتدا به خصوصیات کلی فرشتـهگان مـىپردازند:
برخی خصوصیات کلی دیگر نیز برای فرشتـهگان متصور مـىشوند که در این دعا نیامده است؛ از جمله، مرگ و میر ندارند، اشتباه نمـىکنند، مجرد هستند و در هر جسمی مـىتوانند حلول کنند.
پس از معرفی اجمالی برخی خصوصیات بارز ملائکه، حضرت امام سجاد - علیه السلام – به معرفی تعدادی از فرشتـهگان مقرب مـىپردازند:
اسرافیل
وَ إِسْرَافِیلُ صَاحِبُ الصُّورِ الشَّاخِصُ الَّذِی یَنْتَظِرُ مِنْکَ الْإِذْنَ وَ حُلُولَ الْأَمْرِ فَیُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ صَرْعَى رَهَائِنِ الْقُبُورِ
بار خدایا، درود بفرست بر اسرافیل، آن فرشته صاحب صور که چشم گشوده منتظر فرمان توست، تا در صور خود بدمد و خفتگان گور را برانگیزاند
اسرافیل – سلام الله علیه – دو نفخه دارد، هنگامی که برای بار اول در صور خود مـىدمد تمام موجودات به جز خودش و عزرائیل جان مـىدهند و با صور دوم تمام موجودات سر از گور برمـىدارند. با این صور کسانی که در خواب هستند بیدار مـىشوند، البته همه خواب نیستند. کسانی در خواب به سر مـىبرند که به درجـهای رسیدهاند که برزخ نباید برای آنها طولانی شود و لذا خدا خوابی آرام به آنها عنایت مـىکند تا گذشت زمان را متوجه نشوند.
در مورد این صورها دانستن دو نکته ضروری است، اولاً ایـنکه صور الزاماً صوت یا صدای بوق نیست و ثانیاً ایـنکه قبل از دمیدن در صور حتماً باید امام زمان – عجل الله تعالی فی فرجه الشریف – ظهور کرده باشند، لذا ما در حال حاضر منتظر نفخ صور نیستیم.
میکائیل
وَ مِیکَائِیلُ ذُو الْجَاهِ عِنْدَکَ وَ الْمَکَانِ الرَّفِیعِ مِنْ طَاعَتِکَ
بار خدایا، درود بفرست بر میکائیل، آن فرشتهاى که در نزد تواش مقامى ارجمند است و در فرمانبردارى تواش مکانتى رفیع
میکائیل – سلام الله علیه - در زمرهی مقربترین ملائکه است و در مکانی بسیار بالا و والا در عرش در جوار خداست، و از فرماندهان اصلی جهان است.
جبرئیل
وَ جِبْرِیلُ الْأَمِینُ عَلَى وَحْیِکَ الْمُطَاعُ فِی أَهْلِ سَمَاوَاتِکَ الْمَکِینُ لَدَیْکَ الْمُقَرَّبُ عِنْدَکَ
بار خدایا، درود بفرست بر جبرئیل، آن فرشتهاى که امین وحى توست و ساکنان آسمانهایت را مطاع است و در آستان تواش مرتبتى عظیم است و خود مقرب درگاه توست
اگر قرار باشد خداوند با پیامبرانش صحبت کند، جبرئیل – سلام الله علیه – را واسطه قرار مـىدهد، او نیز در کنار میکائیل – سلام الله علیه – مکانی عظیم در عرش خدا دارد و در میان اهل آسمانها معروف است که وی بسیار مطیع خداوند است.
روح
وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ عَلَى مَلَائِکَةِ الْحُجُبِ وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ مِنْ أَمْرِکَ
و درود بفرست، بر روح، آن فرشتهاى که فرمانرواى فرشتگان مأمور بر حجابهاست، و بر روح که از عالم امر توست
روح – سلام الله علیه – مراقب فرشتـهگان است و گاهی اوقات برای آنها حجاب قرار مـىدهد. اما چرا باید برای ملائکه حجاب به وجود آید؟
1. گاهی اوقات آنان نسبت به عظمت خدا محجوب هستند
2. برخی مواقع آنها از کارهای خدا سر در نمـىآورند، مانند ماجزای خلقت آدم و لذا روح بین آنان و بعضی اعمال خدا حجاب قرار مـىدهد .
3. بعضی از کارهای ما را نباید بفهمند.
در روایت آمده است که هنگامی که بندهی مؤمن یا مؤمنـهای گناه مـىکند خداوند چند ساعت به وی مهلت مـىدهد تا توبه کند و در این مدت روح بر چشمان رقیب و عتید حجابی مـىاندازد تا آن گناه را نبینند.
فَصَلِّ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى الْمَلاَئِکَةِ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِمْ مِنْ سُکَّانِ سَمَاوَاتِکَ وَ أَهْلِ الْأَمَانَةِ عَلَى رِسَالاَتِکَ
بر آنها درود بفرست و برفرشتگانى که فروتر از آنهایند آنان که ساکنان آسمانهاى تواند و امینان رسالتهاى تو
.
|